*Bu kitap hakkında kendisiyle yapılmış röportajlar için tıklayınız.
ÇAĞDAŞ KIBRIS TÜRK FOTOĞRAFI
ÖYKÜ YAZARI VE FOTOĞRAFÇI CEYHAN ÖZYILDIZ'IN
17 FOTOĞRAFÇI/SANATÇI İLE YAPTIĞI SÖYLEŞİLER(KASIM 2013)
17 fotoğrafçı/sanatçı ile yapılmış olan söyleşilerden oluşan kitap 418 sayfa. Duvardibi Yayınevi'nden çıkan kitabın arka bölümünde bulunan 66 sayfada renkli fotoğraflar bulunuyor.
Kıbrıs Türk fooğrafçılığında iz bırakmış olmak, ona ivme ve renk kazandırmış olmak, dönüm noktalarında etkin olmak, gelişimine katkı koymak ve/veya etkinlikleri sürekli ve yükselen bir değer içermek; ilgi duyduğu alanda başarılı-kalıcı ürünler vermek, olarak kıstassal bir dizgeye konularak, kitaba alınmış fotoğrafçı/sanatçılar şunlar: Kadir Kaba, Hikmet Uluçam, M. Tevfik İleri, Lisani Otağ, Veli Kaymaklılı, Yıltan Taşçı, Ümit İnatçı, Hakan Kaşif, Gazi Yüksel, Giray Karahasan, Mehmet Gökyiğit, Hüseyin Sayıl, Buket Özatay, Tevfik Camgöz, Hasan Bağlar, Barış Saydam, Kerim Belet.
Kitabın "Ön" yazısını Ümit İnatçı yazdı. Fotoğrafçıların geniş biyografileri, çalışmalarından üçer adedi ve kendi portreleri bulunan kitapta, Kadir Kaba tarafından yazılmış 'Kıbrıs Türk Fotoğrafının Kısa Tarihçesi' de bulunuyor.
Yazar tarafından kitapla ilgili şu düşünceler dile getirildi: "Tüm amacım, kaliteli sorular sorarak, kendi alanında iyi işler çıkaran fotoğrafçılar aracılığıyla, fotoğrafla ilgilenen arkadaşlara, vizyon artırıcı, öğretici bir kitap hazırlamaktı.
Okuyanlar fotoğraf felsefesi, fotoğrafın yapısal ve biçimsel yönlerine bakış açıları, sanat ve fotoğraf ilişkisi, fotoğraf tekniklerinin uygulanış biçimi gibi birçok şey öğrenecek ve/veya bilgilerini tazeleyekceler... Bu köprünün kurulmasına aracı olmaktı düşüncem; umarım bu gerçekleşmiştir...
Son olarak, bu kitaba isminin girebileceğini düşündüğüm ama, tür/dal benzeşmesi nedeniyle beni tekrara düşürecek olmalarından dolayı alamadığım kişiler olduğunu belirtmek isterim... Bu nedenle bu kitaba 'birinci kitap' dedim. Umarım o kişilerle ikinci kitapta buluşabiliriz...
Zorlu bir dönem sonucunda ortaya çıkan bu kitaba ve dost olarak bana gösterilen ilgiye teşekkür eder, tüm dostlara saygılarımı sunarım."
"ÖN" ÜMİT İNATÇI
Fotoğrafın doğuş ve gelişim süreçlerine baktığımız zaman resimselliğin, belgeselliğin ve spontan görüntüleme arayışlarının bir planlama gereksinimi olarak karşımıza çıktığını görürüz. Her görüntünün bir anı ve anlamı karşılayan hâli ~şimdiki zamanın bir gün geçmiş zaman olarak anıla- cağı üzerinden algılanıyorken~ aynı zamanda tüm zamanları kapsayan bir imgeye de dönüşebiliyor. İşte bu nedenledir ki, fotoğraf görsel belge olmanın yanında, aynı zamanda estet eğilimlerin sarmalladığı sanatsal bir uğraşın merkezine de oturabiliyor.
Ülkemizde süregelen fotoğraf alanındaki uğraşlara baktığımız zaman, ayrımsanması gereken niteliklerin gözardı edildiğine ve sanatsal olanla meslekî yetkinlik kapsamında değerlendirilmesi gereken ürünlerin aynı düzeyde ele alındığına tanık oluyoruz.
‘İyi fotoğraf’ oldukça göreli bir tanımlamanın içine giriyor. Teknik olarak iyi bir fotoğraf kendi varlığını karşılayan anlamı ve niyeti içinde barındırmıyorsa neye göre iyi bir fotoğraf olacaktır? Bugün teknik anlamda iyi bir fotoğraf çekmek kötü bir fotoğraf çekme ihtimalinden çok daha fazla bir olasılığa yatkındır. Geriye kalan, özgün bir perspektif ve yaratıcı algının devreye girmesidir. Bu da elbette ki sanat bilgisiyle giderilebilecek bir durumdur.
‘Fotoğrafçı’ mı? ‘fotoğraf sanatçısı’ mı tartışmalarında zaman kaybetmek yerine fotografînin hangi konumda hangi işlevi gördüğü üzerinden çözümsemeler yapmak daha doğru olur.
Fotoğrafın değişik hallerinden yola çıkarak hangi anlam coğrafyasında salındığına tanı koymak hayli uğraş isteyen bir iş...
Ceyhan Özyıldız’ın, fotografînin değişik alanlarında ürün veren ülkenin belli başlı isimleriyle yaptığı söyleşilerden oluşan ‘Çağdaş Kıbrıs Türk Fotoğrafı’ adlı bu kitabıyla okuyucu karşılaştırma yapma imkânı bulacak.
Bir kişi eğer sanatçıysa fotoğrafı araçsallaştırarak ürün verebilir; diğer yandan fotoğrafı tek görsel araç olarak kullanan ~fotoğrafçı dediğimiz~ kişi de sanatsal arayışlara meyil vererek entelektüel ürün ortaya koyabilir. Bütün mesele insanın yaratıcı yeteneklerinin nesnesi olan bir ürünün, sırf bir haz nesnesi olarak sınıflandırılmasının önüne geçebilmektir.
Hobby tutkunlarının sanatçı davranışlarını ve düşüncelerini ödünç alarak kendilerine bir statü edinme çabası içinde olmaları kafaları bulandırabilir; önemli olan her uğraşın kendi diliyle algılanmasıdır.
Ümit İnatçı
"EŞİK" CEYHAN ÖZYILDIZ
İlk sayfalarını çoktan çevirmiş ve eşiğinde duruyor olduğunuz bu kitabın nüvesi, Defne Kültür Sanat Gazetesi/Dergisi’nde atıldı. Defne için edebiyat ve fotoğraf röportajları yapıyorum. Çoğunluğu edebiyat olmak üzere, şimdiye kadar onu geçkin röportaj yaptım.
Düşüncem röportajları, kitap hacmine ulaşınca yayınlamak doğrultusundaydı. Bu da yuvarlak bir hesaplamayla dört yıl sonraya denk geliyordu. İlk röportajımı 2007’de yaptığım göz önüne alınırsa, 2017’ye on yıllık bir dönem oluyordu ki, bu çok fazla bir araydı bana göre.
Bekleyemedim. Röportajları edebiyat ve fotoğraf olmak üzere iki ayrı kitapta toplamaya; zamanı da hızlandırmaya karar verdim. Geleceğe gitme imkânım yoktu; ama zamanın boyut dalgasıyla oynayarak onu genişletme ve yaşama uydurma imkânım vardı. Öyle de yaptım; uykumdan ödün verdim. Artık uyanıklık sürem on altı saat değil, yirmi saatti. Bu kadar kolaydı işte (!)
Sorulardan anlayacağınız üzere, kitap ciddî bir araştırmanın, uzun bir okuma ediminin temelleri üzerine kuruludur. Ülkemiz yayınları yanında, fotoğraf ve sanat üzerine yayınlanmış dış kaynaklı birçok kitap okumuştum. Bunlara yenilerini ekledim. Klasik röportaj kalıplarının dışında seyrederek; tanıtmak odağından daha çok çözümlemek, aydınlatmak, anlamak ve öğretmek merkezli bir tarz oluşturdum.
Röportaj yapılan fotoğrafçılar her ne kadar da subjektif seçkinin ürünü olsalar da; objektif gözlemin sonucudurlar. Fotografînin var olan kategori/dallarıyla yaptığım isimsel örtüşmeler birtakım kişilerin biraz daha öne çıkmasını sağladı. Bu biraz da ismin tarafımca ‘bilinirliliğiyle’ de şekillenen bir yapı oluşturdu. İsimlerin çok azıyla tanışıyor, kimiyle selamdan öteye görüşmüyordum; ama haklarında bilgiye sahiptim.
Usumda biçimlenen kıstassal dizge, Kıbrıs Türk fotoğrafçılığında iz bırakmış olmak, ona ivme ve renk kazandırmış olmak, dönüm noktalarında etkin olmak, gelişimine katkı koymak ve/veya ‘etkinlik’ grafiği her geçen gün yükseliyor olmak şeklinde belirdi.
Kuşkusuz, başka birinin yapacağı liste farklı olacaktı; ama, birçok isim değişmeyecekti diye düşünüyorum. İtiraf et- meliyim ki, bu sayı arttırılabilirdi. Örneğin son dönemlerde başarı grafiği yükselen birkaç fotoğrafçıya ~yüreğim ağrıyarak~ teklif götüremedim. Benzer dalda kitaba gire- cek her kişinin beni sorusal anlamda soruna/çıkmaza sürükleyeceği, tekrarlara düşüreceği olgusu ortadaydı çünkü. Var olan bazı çakışmalar da konuları farklı ağızlardan dinleme ihtiyacından doğdu.
Sanatın ve tabii ki fotoğrafçılığın süreğen olduğu, kendi devinimi içerisinde her zamanın farklı özellikleri ve üretim şekillerini yarattığı ve isimlerin bu sürekliliğin döngüsünde birbirine eklemlendiği gerçeği, bu kitaba ‘birinci kitap’ cilt ayrımını koymam konusunda belirleyici oldu. Umarım ikinci kitapta yeniden buluşabiliriz...
Ceyhan Özyıldız
TEŞEKKÜRLER:
Fotoğrafçı/sanatçılara (Onlar olmasaydı bu kitap da olmazdı.) röportaj teklifimi ikilemsiz kabul ettikleri için;
Kültür Dairesi Müdürü, Nurcan Namsoy’a projeme katkılarından dolayı, ARTİX direktörü Ali Doğan Özoğul’a da projemi desteklediği için;
Her zaman yanımda olan Gürgenç Korkmazel’e, Kasım 2012’de bu projeyi anlattığımda, beni yüreklendirdiği için;
Kadir Kaba, Gazi Yüksel ve Heidi Trautmann’a, ülkemiz fotoğrafçılığının ışık görmemiş dehlizlerinde dolaşarak bizlere güzel/yararlı kitaplar kazandırdıkları için (Kadir Kaba’ya ayrıca katkılarından dolayı);
Ümit İnatçı’ya bıkmadan sanat hakkında yazdığı ve yaptığı kavgalar için (ve ön yazısı için...);
M. Tevfik İleri, Hikmet Uluçam ve Yıltan Taşçı’ya uzun süren sohbetlerimizde değerli fikirlerini benimle paylaştıkları için; (Taşçı’ya, ayrıca, göz nuru döküp, kitabın düzeltisini yaptığı için)
Nuri Ünüçok ve Ahmet Serdar Gökaşan’a kitabın ‘üçüncü göz’ okumalarını titiz bir şekilde gerçekleştirdikleri için.
Mehmet İlkerli’ye kitabın o güzelim kapağını tasarladığı için;
KKTC Millî Kütüphanesi’ndeki amirim Umure Örs ve çalışma arkadaşlarıma, araştırmalarım esnasında gösterdikleri ilgi, verdikleri destek ve kitabı sabırsızlıkla bekledikleri için;
Sevgili eşim Zeliha’ya, çalışma odamda geçirdi- ğim çok uzun saatlerden dolayı, Atlas ve Masal’la bir başna ‘mücadele’ edişini küçücük serzenişlerle geçiştirdiği için;
Ve sana... Bu satırları okuduğuna göre, kitabımı satın aldığın için...
ARKA KAPAKTAN
Bu kitapta yer alan kişiler özgeçmişlerini kendileri yazmışlar, burada yayınlanacak fotoğraflarını yine kendileri seçmişler, düşüncelerini dile getirerek bireysel duruşlarını yansıtmışlardır.
Yazar değişik karakterlere, farklı sorular sorarak, aldığı cevaplarla kita- bın fikirsel zenginliğini artırmıştır.
Ceyhan’ın oluşturduğu bu format üzerinden kitaba baktığımız zaman, daha önce ülkemizde yayınlanmış olan aynı sınıftaki yapıtlarla benzeş- mediğini görüyoruz. Bu kitap, sipariş üzerine hazırlanmış işlerden de farklı durmaktadır. Ceyhan’ın bir hizbin elemanı olmayışı, tarafsız ve duygusallıktan uzak durarak çalışması, ortaya çıkan bu esere ayrı bir tat ve değer katmıştır.
Matbuattan da iyi bir sonuç gelmesini diliyor; Ceyhan’ı kültürümüze değerli bir kaynakça eklediği için tebrik ediyorum.
M. Tevfik İleri
Ceyhan Özyıldız'ın kitabı, fotoğraf sanatımız hakkında bugüne dek yazılan az sayıdaki kitaptan farklı bir yapıt.
Biyografi–röportaj türünde yazılmasına karşın, nitelikli sorulara verilen yanıtlardan ötürü didaktik bir nitelik de taşıyor. Kitabın düzeltilerini yaparken satır aralarından gerek fotoğraf tekniği, gerek düşünce ve felsefe bağlamında birçok bilgi edindiğimi söyleyebilirim.
Fotoğraf severler için muhteşem bir belge kitap…
Yıltan Taşçı
ADRES KIBRIS/YIL:3 SAYI:150 12-18 OCAK 2014
Yorumlar
Yorum Gönder